Σκύλοι - οδηγοί τυφλών

 

Οι σκύλοι– οδηγοί τυφλών είναι ιδιαίτερα ευφυή και άριστα εκπαιδευμένα ζώα, τα οποία βοηθούν άτομα με τύφλωση ή μειωμένη όραση οδηγώντας τα με ασφάλεια, στον προορισμό τους.
Τα κουτάβια τα οποία επιλέγονται γι’ αυτή τη δουλειά, συνήθως προέρχονται από ειδικευμένα προγράμματα εκτροφής. Τα κριτήρια επιλογής τους είναι αυστηρά. Πιο αναλυτικά, απαιτείται να έχουν υψηλή νοημοσύνη, αντιληπτικότητα και ισχυρή ιδιοσυγκρασία ενώ θα πρέπει να είναι ήρεμα και κοινωνικά. Ο σκύλος-οδηγός χρειάζεται προσοχή και φροντίδα. Ο ιδιοκτήτης- χειριστής του σκύλου–οδηγού, είναι ο αποκλειστικός υπεύθυνος για τη σωστή διαβίωση του ζώου και οφείλει να καλύπτει όλα τα έξοδα διατροφής και κτηνιατρικής του περίθαλψης. Ο σκύλος-οδηγός πρέπει να βγαίνει βόλτα τουλάχιστον μία ώρα την ημέρα προκειμένου να τρέξει και να παίξει. Ζει, κατά κανόνα, μέσα στο σπίτι και έχει ανάγκη από καθημερινό καλλωπισμό για να είναι ευπρόσδεκτος- κατά τις επιταγές της Ευρωπαϊκής και Εθνικής νομοθεσίας- στα δημόσια μέρη και στα μέσα μαζικής μεταφοράς.
Όλοι οι σκύλοι-οδηγοί είναι προσεκτικοί και αφοσιωμένοι στο αφεντικό τους. Ένα άτομο που έχει απολέσει την όρασή του και συνοδεύεται από έναν τέτοιο σκύλο θα περάσει με ευκολία ανάμεσα από τον κόσμο και θα μπορέσει να εντοπίσει εύκολα μια διάβαση ή μια πόρτα. Δεν κινδυνεύει ποτέ να ξεφύγει από την πορεία του, να χτυπήσει επάνω σε κάποιο εμπόδιο, να τραυματιστεί από τα αυτοκίνητα, να πέσει επάνω σε έναν άλλο άνθρωπο, στο έδαφος ή από τις σκάλες. Ο σκύλος-οδηγός γίνεται εύκολα διακριτός από το πλήθος (που παραμερίζει), ενώ βοηθά το αφεντικό του να αντιληφθεί εμπόδια που δύσκολα γίνονται αντιληπτά με την χρήση του λευκού μπαστουνιού (όπως αμυχές στο κράσπεδο, χαμηλά μπαλκόνια και σκαλωσιές). Τα άτομα που διαθέτουν σκύλους- οδηγούς, γνωρίζοντας ότι δεν κινδυνεύουν εγκαταλείποντας την ασφάλεια του σπιτιού τους, αποκτούν περισσότερη αυτοπεποίθηση.
Η εκπαίδευση ενός σκύλου-οδηγού τυφλών απαιτεί χρόνο, κόπο και χρήμα. Οι ενδιαφερόμενοι χειριστές οφείλουν να συνειδητοποιήσουν πως ο σκύλος-οδηγός δεν είναι ένα άψυχο και αντικαταστάσιμο εργαλείο. Απαιτεί φροντίδα, υπευθυνότητα, αφοσίωση. Ο τυφλός χειριστής δεν πρέπει ποτέ να εγκαταλείπει το σκύλο του σε περίπτωση διακοπών και λοιπών ταξιδιών. Ο σκύλος-οδηγός όσο καλά εκπαιδευμένος και αν είναι, ενδέχεται- σε ειδικές περιπτώσεις- να αντιδράσει αναπάντεχα. Σε κάθε περίπτωση λοιπόν ο τυφλός-χειριστής πρέπει να βρίσκεται σε ετοιμότητα και οφείλει να είναι ήρεμος και ψύχραιμος.
Αξίζει να αναφερθεί ότι η ποιότητα εργασίας του σκύλου-οδηγού, εξαρτάται εξ ολοκλήρου από τον τρόπο που τον χειρίζεται ο άνθρωπος. Αυτό σημαίνει ότι ο τυφλός χειριστής πρέπει να είναι και ο ίδιος πολύ καλά εκπαιδευμένος. Πρέπει να γνωρίζει που ακριβώς επιθυμεί να πάει, πρέπει να κατευθύνει τον σκύλο του και πρέπει να είναι σε θέση να αντιληφθεί αν ο σκύλος πάρει μία άλλη-από την επιθυμητή- κατεύθυνση.
Οι φυλές σκύλων που ενδείκνυνται και γίνονται με επιτυχία οδηγοί-τυφλών είναι οι κάτωθι:

·         Τα Labrador – Retriever

Ενδεχομένως η δημοφιλέστερη φυλή που υπηρετεί τυφλούς. Πρόκειται για ιδιαίτερα χαρισματικά ζώα. Ήρεμα, έξυπνα, κοινωνικά και ευρηματικά. Έχουν υψηλότατα ποσοστά συναισθηματικής νοημοσύνης και μηδαμινό συντελεστή επικινδυνότητας.

·         Οι Γερμανικοί Ποιμενικοί

Ζώα αφοσιωμένα, στιβαρά και αγέρωχα, αποτελούν το πρότυπο του εργατικού σκύλου. Ο Γερμανικός Ποιμενικός ήταν η πρώτη φυλή που χρησιμοποιήθηκε σαν σκύλος-οδηγός τυφλού το 1945.

·         Τα Γιγαντιαία Κανίς

Η φυλή των Κανίς έχει ιστορία εκατοντάδων χρόνων. Τα κανίς είναι σκυλιά δραστήρια και ενεργητικά. Τους αρέσει το παιχνίδι και είναι βαθιά αφοσιωμένα στο αφεντικό τους.

·         Τα LabraPoodle

Τα LabraPoodle είναι σκυλιά που προέρχονται από διασταυρώσεις Λαμπραντόρ και Γιγαντιαίων Κανίς. Είναι φιλικά, έξυπνα και πολύ ενεργητικά, γεγονός που απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή κατά την εκπαίδευση.

·         Τα Golden Retriever

Είναι σκυλιά μεγαλόσωμα και ενεργητικά. Αποτελούν μια από τις δημοφιλέστερες ράτσες συντροφιάς. Είναι φιλικά, εξαιρετικά υπομονετικά με τα παιδιά και ήρεμα. Αντιδρούν έντονα στη βία και στην άσχημη συμπεριφορά.

·         Τα Κόλεϊ

Ευγενικά και περήφανα τα Κόλεϊ, επιδεικνύουν εξυπνάδα, κοινωνικότητα και υπομονή.
Ολοκληρώνοντας, αξίζει να αναφέρουμε ότι Σκύλο-Οδηγό μπορεί να αποκτήσει οποιοδήποτε ενήλικο- τυφλό ή με μειωμένη όραση- άτομο κινείται άριστα με το λευκό μπαστούνι, είναι εκπαιδευμένο στις δεξιότητες της καθημερινής διαβίωσης, είναι εξοικειωμένο με τα ζώα και ζει αυτόνομα ή ανεξάρτητα. Η εκπαίδευση μπορεί να ξεκινήσει από την παιδική ακόμη ηλικία με απώτερο σκοπό, το μέγιστο επίπεδο κινητικότητας και ανεξαρτησίας, κατά την ενηλικίωση.